Jak działa przepływomierz powietrza
Przepływomierz powietrza, znany również jako MAF (Mass Air Flow Sensor), to jeden z kluczowych elementów układu dolotowego silnika. Zadaniem przepływomierza jest pomiar ilości powietrza trafiającego do jednostki napędowej, co pozwala sterownikowi silnika na precyzyjne dobranie odpowiedniej dawki paliwa. Dzięki temu możliwe jest utrzymanie prawidłowej mieszanki powietrzno-paliwowej (AFR – Air-Fuel Ratio), co wpływa na efektywność spalania, emisję spalin oraz osiągi pojazdu.
W nowszych pojazdach przepływomierz powietrza pracuje w sposób ciągły i jego dane są analizowane w czasie rzeczywistym. Nawet niewielkie odchylenia mogą powodować zauważalne problemy z pracą silnika. Jeśli napięcie wyjściowe z czujnika odbiega od normy, możemy spodziewać się, że przepływomierz jest uszkodzony.
Przyczyny awarii przepływomierza
Najczęstszą przyczyną uszkodzenia przepływomierza jest zabrudzenie czujnika, które wynika z przedostawania się zanieczyszczeń z filtra powietrza. Nieszczelność układu dolotowego również może być przyczyną powstawania zakłóceń w działaniu przepływomierza.
Awarii przepływomierza sprzyjają także drgania, uszkodzenia mechaniczne i korozja pinów w kostce. Jeśli chcesz mieć pewność, że czujnik działa prawidłowo, możesz sprawdzić przepływomierz miernikiem.
Zagrożeniem dla prawidłowej pracy przepływomierza, są również nieprawidłowo wyregulowane instalacje LPG. Przez nie w kolektorze dolotowym dochodzi do eksplozji w kolektorze dolotowym, które mogą być przyczyną uszkodzenia przepływomierza powietrza. W celu zachowania sprawności przepływomierza należy szczególnie dbać o prawidłowy stan instalacji gazowej.
Gaśnięcie silnika
Jednym z bardziej wyraźnych objawów przepływomierza powietrza jest nagłe gaśnięcie silnika – szczególnie na biegu jałowym lub przy ostatnim etapie hamowania. Dzieje się tak, ponieważ ECU otrzymuje błędne dane dotyczące ilości powietrza, przez co mieszanka paliwowo-powietrzna staje się zbyt uboga lub zbyt bogata.
Zgaśnięcie silnika podczas jazdy może wystąpić również na skutek nieprawidłowego odczytu wartości przez czujnik MAF. Objaw ten jednoznacznie może sugerować uszkodzony przepływomierz powietrza.
Skakanie obrotów na biegu jałowym
Kolejnym typowym objawem jest niestabilna praca silnika na biegu jałowym. Może wystąpić falowanie obrotów, a silnik pracować nierówno, jakby "gubił zapłon". To może być spowodowane nieprawidłowym dawkowaniem paliwa – jednostka napędowa próbuje dostosować się do zmieniających się warunków, ale błędne dane z przepływomierza nie pomagają przy prawidłowym działaniu.
Falowanie obrotów na biegu jałowym są częstym objawem uszkodzonego przepływomierza, co w połączeniu z innymi awariami, może wskazywać na konieczność naprawy, czyszczenia lub wymiany przepływki.
Objawy uszkodzenia przepływomierza w dieslu i benzynie
Uszkodzony przepływomierz powietrza posiada podobne objawy zarówno w silnikach benzynowych, jak i silnikach diesla, jednak istnieją pewne różnice.
W silnikach benzynowych zauważalne mogą być:
- nierówna praca silnika,
- trudności z rozruchem
- spadek mocy silnika
- zwiększenie ilości zużytego paliwa
- zapalenie kontrolni na desce rozdzielczej
W silnikach Diesla często dochodzi dodatkowo do:
- zwiększonego dymienia
- spadku momentu obrotowego
- trybu awaryjnego (tzn. "limp mode")
W obu przypadkach nieprawidłowości wynikają z zakłóceń w pomiarze ilości powietrza trafiającego do komory spalania, przez co komputer pokładowy nie może dobrać odpowiedniej dawki paliwa.
Ile kosztuje naprawa, wymiana lub czyszczenie przepływomierza?
Koszty związane z usunięciem awarii przepływomierza zależą od przyczyny wystąpienia całego problemu. W niektórych przypadkach wystarczy dokładne czyszczenie przepływomierza – koszt takiej usługi w warsztacie samochodowym to zazwyczaj 50–150 zł, choć można to też wykonać samodzielnie, przy użyciu specjalnych środków czyszczących (ok. 30–40 zł).
Czyszczenie przepływomierza pozwala przywrócić jego sprawność, o ile uszkodzeniu nie uległy elementy elektroniczne jego wnętrza. Jeśli mimo zabiegów czujnik nie działa prawidłowo, konieczna będzie ponowna wymiana.
Ile kosztuje nowy przepływomierz?
Biorąc pod uwagę koszta zakupu nowego przepływomierza, żaden kierowca nie chce usłyszeć o jego uszkodzeniu. Cena nowego przepływomierza powietrza jest zależna w głównej mierze od marki i modelu pojazdu, w którym wystąpiła awaria. Dla popularnych aut miejskich koszt zakupu nowej części oscyluje w granicach 150–400 zł. W przypadku aut klasy średniej lub premium ceny mogą wynosić od 500 do nawet 1500 zł.
Tanie zamienniki nie są wskazaną opcją, chociaż patrząc na ich cenę, może się to wydawać racjonalne rozwiązanie. Niestety takie zamienniki po czasie podają błędne napięcie zasilające, przez co czujnik nie działa prawidłowo, co skutkuje szybszym powrotem początkowych problemów. Nie warto bawić się w tego typu rozwiązania, lepszym rozwiązaniem jest zainwestowanie w sprawdzony typ przepływomierza powietrza.
Czy jazda z uszkodzonym przepływomierzem jest bezpieczna?
Zasadniczo jazda z uszkodzonym przepływomierzem nie jest zalecana. Prowadzi ona do dalszych usterek takich jak większe zużycie paliwa oraz znaczącego obniżenia osiągów pojazdu. W najgorszym przypadku dojdzie do nagłego zgaśnięcia silnika, co jest już realnym zagrożeniem na drodze.
Jeżeli przez dłuższy czas będziemy ignorowali objawy uszkodzonego przepływomierza, to silnik przejdzie w tryb awaryjny, a system rozpocznie informowanie kierowcę o błędach - kontrolka check engine na desce rozdzielczej nie jest ulubionym widokiem kierowców, a to może być efektem zaniedbania problemu.
Jak uniknąć awarii przepływomierza?
W celu zminimalizowania ryzyka awarii lub uszkodzenia przepływomierza powietrza powinniśmy pamiętać o regularnej wymianie filtra powietrza - najlepiej zgodnie z zaleceniami producenta lub co 15-40 tys. przejechanych kilometrów. W tym przypadku również powinniśmy unikać niskiej jakości zamienników, mogą one przepuszczać drobiny kurzu i oleju, które doprowadzą do zanieczyszczenia przepływomierza powietrza.
Warto także od czasu do czasu skontrolować stan przepływomierza w warsztacie samochodowym lub profilaktycznie oczyszczać do specjalnym preparatem, szczególnie tyczy się to starszych pojazdów. Istotne jest również dbanie o szczelność kanału dolotowego silnika, by nie dopuścić do zakłóceń w jego pracy. Takie działania pozwalają na dłuższą eksploatację bez konieczności wymiany tego elementu.